Όταν οι αξίες είναι σαφείς , η λήψη αποφάσεων γίνεται απλή ~ Roy E. Disney
Έχει τύχει να πάρεις μία απόφαση και ενώ δείχνει δελεαστική , κάτι μέσα σου να μη συμφωνεί;
Ή φορές που πρέπει να πεις ''όχι'' αλλά στην πορεία να γίνεται ''ναι'' καλύπτοντας κάποια ανάγκη, αλλά όχι τη δική σου;
Σήμερα θα δεις ότι σχεδόν όλες μας οι αποφάσεις, οι συμπεριφορές , οι πράξεις πηγάζουν από κάποιες βασικές μας αξίες και κατ'επέκταση ανάγκες. Πρεσβεύουν τις κινήσεις σου, από τις πιο μικρές μέχρι και τις πιο μεγάλες, και σε κάθε παραγκώνιση τους δημιουργείται ένταση καθώς ουσιαστικά τις παραβιάζεις. Αυτή η ένταση πυροδοτεί άσχημες συμπεριφορές, κακή διάθεση, την αίσθηση πως τίποτα δεν πηγαίνει όπως το θες και άλλες πολλές σκέψεις που μας κρατούν μακριά από τον εαυτό μας. Κάνοντας επιλογές λοιπόν, που δεν ανταποκρίνονται στις αξίες μας φεύγουμε από το κέντρο μας, τον εαυτό μας και τις πραγματικές μας ανάγκες.
Προτού προχωρήσουμε στην αναγνώριση των αξιών μας πάμε να δούμε ποια είναι τα πέντε επίπεδα των αναγκών μας , για να μπορέσουμε να τα χρησιμοποιήσουμε ως αρωγό στην αναγνώριση των αξιών που πηγάζουν από αυτές τις πέντε βασικές ανάγκες. Για να το κάνουμε αυτό θα χρησιμοποιήσουμε την πυραμίδα αναγκών του Αβραάμ Μάσλοου,
Αυτά είναι τα πέντε επίπεδα αναγκών στα οποία βασίζεται η συμπεριφορά μας και ο τρόπος ανταπόκρισης μας στα γεγονότα. Μόνο οι ανάγκες που καλύπτονται μπορούν να λειτουργήσουν ως παράγοντες υποκίνησης, εκκινώντας από τη βάση (επίπεδο 1) , προς την κορυφή. Το επίπεδο 1 γεννά και αναπτύσσει όλα τα παραπάνω, είναι η ανάγκη της επιβίωσης που μας ωθεί να γίνουμε καλύτεροι και να ανταποκριθούμε σε κάθε περιβάλλον , τη στιγμή μάλιστα που από καταβολής του κόσμου υπήρξε και ο μοναδικός αληθινός φόβος του ανθρώπου.
Έχοντας καλύψει τις βασικές βιοτικές μας ανάγκες (αφορούν την επιβίωση και όλο της το φάσμα όπως βλέπουμε, τροφή, σεξ-αναπαραγωγή) και την ανάγκη για ασφάλεια (κατάλυμα , ρουχισμό-πανοπλία, κατανόηση και αποφυγή κάθε τι βλαβερού που ούτως ή άλλως πηγάζει ασυνείδητα από την ανάγκη μας για επιβίωση) προχωρούμε στις κοινωνικές ανάγκες, εκεί δηλαδή που ο παράγοντας άλλος μπαίνει στη ζωή μας. Θα μπορούσαμε να πούμε πως πρόκειται για μία πυραμίδα που αντικατοπτρίζει όχι μόνο ανάγκες αλλά και τα στάδια εξέλιξης του ανθρώπου και των επιστημών. Η κατανόηση του κάθε επιπέδου έρχεται εφόσον έχουμε ''ανέβει'' το προηγούμενο, έχοντας καλύψει δηλαδή την προηγούμενη ανάγκη.
Από το επίπεδο τρία λοιπόν, μέχρι και το πέντε ξεκινάει το ταξίδι προς την ολοκλήρωση, αυτό μπορεί να είναι από την ολοκλήρωση μικρών στόχων αν το δούμε από τη σκοπιά της προπονητικής, μέχρι την ολοκλήρωση ενός μεγάλου σκοπού. Έχοντας κατά νου αυτά τα πέντε στάδια αναγκών έχουμε έναν εξαιρετικό σύμμαχο για τη ζωή μας , που με τις κατάλληλες ερωτήσεις μπορούμε να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και να πάρουμε απαντήσεις για καίρια ζητήματα που μας αφορούν. Τι σχέση έχει όμως αυτό το σχέδιο με τις αξίες μας και πως επηρεάζει τελικά τη ζωή μας;
Κατανοώντας τις αξίες μας αποκτούμε μία πυξίδα και ταυτόχρονα στόχο , είναι η αιτία για ό,τι κάνουμε ή ό,τι δεν κάνουμε. Κουβαλάμε αξίες που πολλές φορές δεν είναι δικές μας, τις υιοθετήσαμε από τους γονείς, το περιβάλλον, από την ανταπόκριση των άλλων κάθε φορά που τις φέρναμε στην επιφάνεια. Κατανοώντας τις αξίες μας, μας γίνεται ευκολότερο να βάλουμε προτεραιότητες και να θέσουμε υγιή όρια.
Πάμε να δούμε μαζί βασικές αξίες όπως έχουν ταξινομηθεί (πρόκειται για παραδείγματα βασικών αξιών και δεν έχουν συμβουλευτικό χαρακτήρα)
- Ελευθερία ( οι επιλογές μου να γίνονται με ελεύθερη βούληση και να ζω σε ελεύθερα περιβάλλοντα)
- Απλότητα (να ζω και να συμπεριφέρομαι απλά)
- Ταπεινότητα (να παραμένω ταπεινός ό,τι και αν πετυχαίνω)
- Ακεραιότητα (να μένω σταθερός στις απόψεις και τις αξίες μου, κάνω αυτό που θεωρώ σωστό)
- Σεβασμός (να συμπεριφέρομαι στους άλλους με μοναδικό κριτήριο το πως θα ήθελα να μου συμπεριφέρονται, χωρίς επικριτική διάθεση)
- Ευθύνη-Υπευθυνότητα (αναλαμβάνω ευθύνες και ό,τι αυτό συνεπάγεται)
- Ειλικρίνεια (επιλέγω να είμαι ειλικρινής σε όλες τις καταστάσεις)
- Δέσμευση (δεσμεύομαι στις επιλογές, τα λόγια, τις πράξεις μου)
- Αξιοπιστία (προέρχεται από την δέσμευση, είμαι αξιόπιστος τόσο ως προς τον εαυτό μου, όσο και ως προς τους άλλους)
- Εντιμότητα (οι πράξεις μου και τα λόγια μου είναι τίμια)
Οι βασικές μας αξίες δεν αλλάζουν συχνά, κάποιες φορές δεν αλλάζουν και ποτέ ωστόσο αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι οι ανάγκες και οι προτεραιότητες μας επομένως μπορούμε να επανελέγξουμε την ιεράρχηση τους, Οι αξίες και οι ανάγκες είναι αυτές που μας δίνουν το κίνητρο, το καύσιμο για τις ενέργειες μας!
Σε ένα άλλο επίπεδο θα λέγαμε πως όχι μόνο έχουμε ως πυξίδα κάποιες βασικές αξίες, αλλά πως ακολουθούμε ανθρώπους που ανταποκρίνονται στις αξίες και καλύπτουν τις ανάγκες μας, αλλά αυτό θα το δούμε σε ένα επόμενο άρθρο!
Παρακάτω θα βρεις μία μεγαλύτερη λίστα αξιών που θα σε βοηθήσει να αναγνωρίσεις και τις δικές σου αξίες. Διαβάζοντας τες , θα ταυτιστείς με πολλές. Σημείωσε σε ένα χαρτί τις 20 κυριότερες (αν είναι πάνω από 20) , έπειτα προσπάθησε να κρατήσεις μονάχα τις 10 (αυτές που είναι πιο κοντά σε εσένα!) και σκέψου πως αυτές επηρεάζουν τη ζωή, τις αποφάσεις σου και φυσικά αν τις συμπεριλαμβάνεις στον τρόπο ζωής σου. Είμαι σίγουρη πως θα ξεκινήσεις ένα υπέροχο ταξίδι, θυμήσου πως οι αξίες μας δίνουν κατεύθυνση στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις μας!
Ας κάνουμε τώρα κάποιες ερωτήσεις στον εαυτό μας,
Μπορώ να αναγνωρίσω τις αξίες μου; Οι επιλογές που έχω κάνει ανταποκρίνονται στις ανάγκες μου; Ο κύκλος που έχω δημιουργήσει και το περιβάλλον στο οποίο ζω προάγουν αυτές τις αξίες; Η δουλειά, η σχέση, ο τρόπος ζωής μου ανταποκρίνεται σε αυτό;
Όσο αναγνωρίζουμε και μαθαίνουμε από τις ανάγκες μας δημιουργούμε ευχάριστες συνθήκες και περιβάλλοντα, επομένως είμαστε άλλο ένα βήμα πιο κοντά στην ολοκλήρωση και αυτό που ονομάζουμε ευτυχία!
Ειλικρίνεια
Αξιοπιστία
Αξιοπρέπεια
Διαφάνεια
Εμπιστοσύνη
Αλήθεια
Αποδοχή
Συμπόνια
Ικανοποίηση
Ενσυναίσθηση
Χάρη
Ευγνωμοσύνη
Ευτυχία
Ελπίδα
Έμπνευση
Χαρά
Καλοσύνη
Αγάπη
Αισιοδοξία
Πάθος
Ειρήνη
Ισορροπία
Ευλάβεια
Ικανοποίηση
Ηρεμία
Ευγνωμοσύνη
Γαλήνη
Αποδοχή
Εκπλήρωση
Επάρκεια
Ανάπτυξη
Ηγεσία
Αποτελεσματικότητα
Αντοχή
Υπεροχή
Διασημότητα
Ανάπτυξη
Σκληρή δουλειά
Βελτίωση
Λαμπρότητα
Ευστροφία
Λογική
Αποφασιστικότητα
Προβλεπτικότητα
Ιδιοφυία
Διορατικότητα
Γνώση
Μάθηση
Ρεαλισμός
Ανακλαστικός
Προσοχή
'Οραμα
Σοφία
Μαεστρία
Κίνητρο
Επιμονή
Εξουσία
Παραγωγικότητα
Επαγγελματικότητα
Ευημερία
Αναγνώριση
Προσανατολισμός στα αποτελέσματα
Επιδεξιότητα
Επιτηδειότητα
Επιτυχία
Ταλέντο
Νίκη
Πλούτος
Φιλοδοξία
Διεκδικητικότητα
Τόλμη
Αυτοπεποίθηση
Αφιέρωση
Πειθαρχία
Σθένος
Αυστηρότητα
Αυτοδυναμία
Εγκράτεια
Ανεξαρτησία
Ατομικότητα
Ελευθερία
Θάρρος
Γενναιότητα
Βεβαιότητα
Καθαριότητα
Ικανότητα προσαρμογής
Αλτρουϊσμός
Ισορροπία
Φιλανθρωπία
Επικοινωνία
Κοινότητα
Σύνδεση
Συνείδηση
Συνεισφορά
Συνεργασία
Ευγένεια
Ευλάβεια
Ισότητα
Ηθική
Δημιουργικότητα
Περιέργεια
Ανακάλυψη
Εξερεύνηση
Εκφραστικότητα
Φαντασία
Καινοτομία
Περιέργεια
Ειλικρίνεια
Πρωτοτυπία
Δικαιοσύνη
Οικογένεια
Πίστη
Φιλία
Γενναιοδωρία
Δώσιμο
Καλοσύνη
Αρμονία
Αφοσίωση
Ανιδιοτέλεια
Ευαισθησία
Μοίρασμα
Πνευματικότητα
Υποστήριξη
Ομαδική δουλειά
Ενότητα
Διασκέδαση
Αναψυχή
Αυθορμητισμός
Έκπληξη
Ετοιμότητα
Προσεκτικότητα
Επίγνωση
Ομορφιά
Ηρεμία
Συγκέντρωση
Απλότητα
Μοναξιά
Συνοχή
Οικονομία
Δικαιοσύνη
Νομιμότητα
Πλούτος
Μετριοπάθεια
Οργάνωση
Ασφάλεια
Σταθερότητα
Δομή
Πληρότητα
Υγεία
Ενέργεια
Ζωτικότητα
Κείμενο
© Γεωργία Σώρου
© Παρα..Φιλοσοφίες
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου